Ο Οδυσσέας ήταν γιος του Λαέρτη και της Αντίκλειας. Το όνομά του σημαίνει “Τρομερός στην οργή” και του το έδωσε ο παππούς του, ο Αυτόλυκος. Από μικρός ξεχώρισε για την εξυπνάδα του, την ομορφιά του, την σωματική του δύναμη και την γενναιότητά του. Μεγαλώνοντας, η μόρφωσή του τον πλούτισε με μεγάλη σοφία και ρητορικές ικανότητες. Παράλληλα είχε γίνει και ασυναγώνιστος στον αθλητισμό (τρέξιμο, πάλη, λιθάρι και ακόντιο). Την γυναίκα του, την κόρη του Ικάριου, Πηνελόπη, την πήρε νικώντας στο αγώνισμα του δρόμου τους πολύπληθείς μνηστήρες της. Μαζί της απέκτησε τον Τηλέμαχο. Ο πατέρας του, Λαέρτης, όταν είδε τα τόσα χαρίσματα του γιού του, παραχώρησε γρήγορα το θρόνο του για το καλό της Ιθάκης. Κατά τον Τρωικό πόλεμο, ο Οδυσσέας έπαιξε καθοριστικό ρόλο, διότι μετά από 10 χρόνια πολιορκίας της Τροίας από τους Έλληνες (1193-1183 π.Χ.), μόνο αυτός, με το δημιούργημά του, τον “Δούρειο Ίππο” –το ξύλινο άλογο μέσα στο οποίο μπήκε ο ίδιος – κατάφερε να ανοίξει τις πύλες της πόλης και να την κυριεύσουν. Έτσι ο Οδυσσέας ήταν ο πρωτεργάτης της νίκης των Ελλήνων κατά την άλωση της Τροίας. Αλλά γυρίζοντας στην Ιθάκη έζησε, έζησε πολλές περιπέτειες, που τις περιγράφει ο Όμηρος (800 π.Χ.) στην “Οδύσσεια”.

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

Για δέκα ολόκληρα χρόνια ο βασιλιάς της Ιθάκης περιπλανήθηκε σε όλη την Μεσόγειο Θάλασσα και έφτασε μέχρι τον Ατλαντικό Ωκεανό. Έφτασε πρώτα στα παράλια της Θράκης, στη χώρα των Κικόνων, όπου αρκετοί από τους συντρόφους του σκοτώθηκαν. Από κει, ο δυνατός βοριάς τον έφερε στην χώρα των Λωτοφάγων (παράλια της Δ. Λιβύης), από όπου έφυγε γρήγορα γιατί οι μαγικοί λωτοί έκαναν τους συντρόφους του να ξεχάσουν την πατρίδα τους. Έφτασε στη χώρα των Κυκλώπων, όπου ο γίγαντας Πολύφημος έφαγε έξι συντρόφους του και ό ίδιος γλύτωσε χάρη στην εξυπνάδα του και την ψυχραιμία του, αφού πρώτα πήρε εκδίκηση για τον θάνατο των συντρόφων του τυφλώνοντας το γίγαντα. Μετά τα κύματα τον έριξαν στο νησί του Αιόλου, ο οποίος του εξασφάλισε την ομαλή επιστροφή στην πατρίδα , κλείνοντας σε ένα σακί του μη βολικούς ανέμους. Όμως κοντά στην Ιθάκη οι σύντροφοί του έλυσαν από περιέργεια το σακί κι οι αέρηδες που ξεχύθηκαν απομάκρυναν το στόλο του, φέρνοντάς τον στην χώρα των ανθρωποφάγων Λαιστρυγόνων, από όπου μόνο με ένα πλοίο του κατόρθωσε να διαφύγει. Με αυτό έφτασε στο νησί της Κίρκης, όπου, μαγεμένος από την ομορφιά της, έμεινε μαζί της έναν ολόκληρο χρόνο. Εκεί ο Οδυσσέας με την βοήθεια της Κίρκης, κατέβηκε στον Άδη, όπου συναντήθηκε με τον μάντη Τειρεσία, που του έκανε προφητείες για τα μελλούμενα. Μετά πέρασε από το νησί των Σειρήνων, απ΄ όπου γλίτωσε βουλώνοντας τα αυτιά των συντρόφων του με κερί, αφού πρώτα τους διέταξε να τον δέσουν γερά στο κατάρτι, για να μην υποκύψει στην ηδονή του γλυκού τραγουδιού τους. Από τις συμπληγάδες πέτρες ξέφυγε με κίνδυνο. Έπειτα πέρασε από το στενό της Σκύλλας και της Χάρυβδης ((Ιταλία και Σικελία ) όπου έχασε πάλι έξι συντρόφους του. Στο νησί του ήλιου, που υπήρξε ο επόμενος σταθμός του ταξιδιού του, οι σύντροφοί του έσφαξαν τα ιερά βόδια και ο θεός του φωτός προκάλεσε φοβερή τρικυμία και διέλυσε το καράβι τους μ΄ ένα κεραυνό. Μόνο ο Οδυσσέας γλύτωσε και και κολυμπώντας έφτασε στο νησί της Καλυψώς την Ωγυγία. Μετά από 18 μερών πάλη με τα κύματα, έφτασε στο νησί των Φαιάκων (Κέρκυρα), όπου φιλοξενήθηκε από τον βασιλιά Αλκίνοο. Ο Οδυσσέας τελικά, με καράβι των Φαιάκων, έφτασε στην Ιθάκη γύρω στο 1174 π.Χ., μετά από 20 χρόνια ξενιτεμού και περιπετειών. Όμως, τα βάσανα του Ομηρικού ήρωα δεν τελείωσαν. Στο παλάτι του, οι μνηστήρες της γυναίκας του, χρόνια τώρα έπιναν και έτρωγαν από το βιός του, πιέζοντας την Πηνελόπη να διαλέξει έναν για άντρα της, μια και ο Οδυσσέας δεν επρόκειτο να ξαναγυρίσει. Εκείνος τα ήξερε αυτά από τον Τειρεσία και, ντυμένος ζητιάνος, πήγε στο παλάτι, όπου σκότωσε τους μνηστήρες της βασίλισσας και έζησε ευτυχισμένος ως τα βαθιά γέραματά του με την Πηνελόπη και τον στοργικό γιό τους, Τηλέμαχο. Για το θάνατο του Οδυσσέα, εξωομηρικοί μύθοι και παραδόσεις αναφέρουν πως τον σκότωσε –γέρο- χωρίς να τον ξέρει, ο γυιός από την Κίρκη, Τηλέγονος, που έφτασε στην Ιθάκη για να τον βρεί. Ο Όμηρος αναφέρει μόνο την προφητεία του Τειρεσία, πως θα πέθαινε ο Οδυσσέας ήσυχα, σε βαθιά γεράματα. Τέλος ξέρουμε πως αργότερα ο Οδυσσέας λατρευόταν στην Ιθάκη ως ημίθεος. Αυτό φαίνεται και από το όστρακο που βρέθηκε και που πάνω του σημειώνονται οι λέξεις “ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ”.